کارگاه پژوهش علمی: اصول، روش‌ها و ابزارها
این کارگاه فرصتی عالی برای تقویت مهارت‌های پژوهشی و انتقال دانش پیشرفته در زمینه پژوهش علمی فراهم می‌کند. در ادامه به تشریح اجمالی و گسترش یافته مطالب این کارگاه پرداخته می‌شود.
توضیح کوتاه
کارگاه پژوهش علمی با هدف ارتقاء توانمندی‌های پژوهشی شرکت‌کنندگان طراحی شده است. در این دوره، شما با روش‌های استاندارد پژوهش، فنون نگارش مقاله و ابزارهای مدیریتی پژوهش آشنا خواهید شد. هدف نهایی این کارگاه، ارائه بستر مناسب برای انجام تحقیقات با کیفیت بالا و انتقال مؤثر یافته‌ها به جامعه علمی است.
مخاطبین
این کارگاه برای افرادی طراحی شده است که تمایل به تعمیق دانش پژوهشی خود دارند. مخاطبین اصلی عبارتند از: - دانشجویان سال اول دوره تحصیلات تکمیلی در تمامی رشته‌ها. - دانشجویان سال آخر دوره کارشناسی، به‌ویژه در حوزه‌های مهندسی کامپیوتر، که علاقه‌مند به پژوهش و انتشار مقاله علمی هستند.
موضوعات ارائه شده
در این دوره مباحث متنوع و جامعی پوشش داده می‌شوند که شامل موارد زیر است:
- آشنایی با انواع مقاله‌ها و نشریات علمی معتبر
بررسی معیارهای انتخاب نشریه، دقت در ارزیابی کیفیت مقالات و معرفی شاخص‌های ارزیابی. - یادگیری خواندن انتقادی، خلاصه‌سازی و مرور مقاله‌های علمی
تکنیک‌های تحلیل محتوا و استخراج نکات کلیدی از متون علمی به منظور تسهیل مطالعات بعدی. - معرفی فنون و شیوه‌های پژوهش علمی استاندارد و سیستماتیک
آموزش گام به گام روند طراحی پژوهش شامل تدوین سوالات پژوهشی، تهیه چارچوب نظری و تعیین شیوه‌های جمع‌آوری داده‌ها. - شناخت ابزارهای ضروری اجرای پژوهش و مقاله‌نویسی
ارائه نرم‌افزارها و ابزارهای کاربردی مانند مدیریت منابع، نگارش و صحیح‌سازی متون علمی. - بررسی فرایندها و مراحل چاپ و انتشار مقاله‌های علمی
از انتخاب نشریه مناسب تا آشنایی با فرایند داوری، دریافت بازخورد و نهایی‌سازی مقاله برای چاپ.
برنامه و زمان‌بندی کارگاه
کارگاه به صورت مجازی برگزار شده و به مدت 6 ساعت در قالب چهار جلسه 90 دقیقه‌ای تنظیم شده است. برنامه جلسات به شرح زیر می‌باشد:
جلسه اول: نشریه‌ها و مقاله‌های علمی
- مروری بر تاریخچه نشریه‌ها و اهمیت آن‌ها در گسترش دانش
- بررسی معیارها و شاخص‌های ارزیابی مقالات علمی
- معرفی ساختار رایج مقاله‌های پژوهشی
جلسه دوم: مرور روش‌مند ادبیات موضوع
- آشنایی با مفاهیم و استراتژی‌های مرور ادبیات
- تکنیک‌های جستجوی منابع و انتخاب مقالات کلیدی
- ارائه روش‌های ترکیب انتقادی مطالب به دست آمده
جلسه سوم: ابزارهای پژوهش و مقاله‌نویسی
- معرفی ابزارهای دیجیتال مدیریت منابع مانند EndNote و Mendeley
- آموزش نرم‌افزارها و پلتفرم‌های نگارش علمی
- نکات کاربردی در نگارش و ویرایش متن‌های پژوهشی
جلسه چهارم: ارسال و انتشار مقاله
- راهنمایی جهت انتخاب نشریه مناسب برای انتشار مقاله
- آشنایی با روند داوری و اعتراض به نظرات داوران
- نکات کلیدی در فرآیند چاپ و انتشار نهایی مقاله
درباره مدرس
مرتضی ذاکری، استادیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)، مدرس اصلی این کارگاه است. وی فارغ‌التحصیل رتبه یک مقطع کارشناسی ارشد و مقطع دکتری از دانشگاه علم و صنعت ایران بوده و دو دوره نیز دانشجوی ممتاز پژوهشی دوره دکتری انتخاب شده است. همچنین، عضویت وی در انجمن ماشین‌های محاسباتی (ACM) گواهی بر تعهد وی به پیشرفت علمی و پژوهشی است.
گسترش و ارزش افزوده دوره
این کارگاه فراتر از ارائه مطالب تئوری، با ترکیب پروژه‌های عملی و مطالعات موردی، بستر مناسبی برای آشنایی با مسائل واقعی پژوهشی فراهم می‌کند. از طریق تعامل مستقیم با مدرس و تبادل نظر با سایر پژوهشگران، شرکت‌کنندگان می‌توانند:
- روش‌های نوین در تحلیل و نقد مقالات علمی را یاد بگیرند.
- دانش خود را در حوزه‌های مرتبط بهبود بخشند و راهکارهای عملی برای پیشبرد پروژه‌های پژوهشی ارائه دهند.
- در یک جلسه پرسش و پاسخ جامع، ابهامات خود را برطرف کرده و از تجربیات عملی دیگران بهره‌مند شوند.
این دوره به گونه‌ای طراحی شده است که در کنار ارتقاء دانش تخصصی، مهارت‌های لازم جهت نگارش، مدیریت و انتشار مقاله‌های علمی را به نحو احسن تقویت کند.